Przedsiębiorcy i inne podmioty wyszczególnione w dalszej części niniejszego wpisu zatrudniający pracowników, których obroty zmniejszyły się na skutek epidemii Koronawirusa mogą liczyć na wsparcie finansowe w celu utrzymania zatrudnienia. W związku z epidemią przewidziano różne formy wsparcia, w niniejszym wpisie skupię się tylko na dwóch z nich, na dofinansowaniu przestoju ekonomicznego i zmniejszonego wymiaru czasu pracy. Jeżeli w następstwie wystąpienia epidemii spadek obrotów jest bardzo poważny i czasowo nie ma zapotrzebowania na pracę to uzasadnione będzie zastosowanie przestoju ekonomicznego. Natomiast w sytuacji, kiedy doszło do zmniejszenia obrotów gospodarczych, ale nie na tyle, żeby pracownicy nie byli potrzebni pracodawca może obniżyć im wymiar czasu pracy. W obu sytuacjach ustawodawca przewidział wsparcie finansowe dla pracodawców stosujących te rozwiązania oraz określił zasady w sposób odmienny od tych wynikających z Kodeksu pracy.
Obniżenie wymiaru czasu pracy
Zmniejszenie wymiaru czasu pracy osobie zatrudnionej może dotyczyć zmiany o nie więcej niż 20%. Obniżony wymiar czasu pracy nie może też doprowadzić do tego, że pracownik będzie zatrudniony na mniej niż pół etatu. Wynagrodzenie takich osób nie może ulec zmniejszeniu poniżej minimalnego wynagrodzenia ustalonego w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
Przestój ekonomiczny
Skorzystanie z możliwości zastosowania przestoju ekonomicznego polega na zwolnieniu osoby zatrudnionej z obowiązku świadczenia pracy i wypłacaniu jej świadczenia postojowego. Wynagrodzenie może zostać obniżone nie więcej niż o połowę. Tutaj również obniżka nie może doprowadzić do tego, że pracownik otrzyma świadczenie niższe niż minimalne wynagrodzenie określone odrębnymi przepisami z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.
Dla kogo ?
Pracodawca
Początkowo w Ustawie z 2 marca 2020 r. o zwalczaniu COVID-19, zmienionej Ustawą z 31 marca 2020 r. wsparcie było przewidziane tylko dla przedsiębiorców zgodnie z definicją z art. 4 ust 1 lub 2 Ustawy prawo przedsiębiorców. Ustawą z 16 kwietnia 2020 r. rozszerzono katalog pracodawców, którzy mogą uzyskać wsparcie. Dodano organizacje pozarządowe, organizacje działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego o stosunku Państwa do innych kościołów….., jeżeli ich cele statutowe obejmują działalność pożytku publicznego. Dodano również państwowe osoby prawne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i spółki z o.o. oraz kluby sportowe będące spółkami, które nie działają w celu osiągnięcia zysku i spełniają określone warunki.
Pracownik
Wskazane powyżej rozwiązania mają zastosowanie zarówno do pracowników, osób świadczących pracę nakładczą osób, które zawarły umowę zlecenia oraz osób posiadających inne umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy o zleceniu. Wskazane regulacje dotyczą też wykonujących pracę na innej podstawie, jeżeli pracodawca jest rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną i podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.
Wysokość wsparcia
Dofinansowanie pracownika, który został objęty przestojem ekonomicznym przysługuje w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia. Pracownika, któremu obniżono czas pracy maksymalnie połowę wynagrodzenia, nie więcej jednak niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Wyjątkowo dofinansowanie nie przysługuje na pracowników, których wynagrodzenie w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Pracodawca może również uzyskać wsparcie w celu sfinansowania składek na ubezpieczenie społeczne pracowników.
Na jaki okres przyznawane są świadczenia?
Przysługują one przez okres 3 miesięcy liczonych od miesiąca złożenia wniosku.
Warunki uzyskania wsparcia
Pracodawca, który chce otrzymać wsparcie finansowe do wynagrodzenia pracowników musi zawrzeć porozumienie z zakładową organizacją związkową, a jeżeli taka nie istnieje w zakładzie pracy to z przedstawicielami pracowników. Porozumienie powinno zawierać ustalenia jakie grupy pracowników są nim objęte, obniżony czas pracy, czas przez jaki obowiązuje obniżony czas pracy lub przestój ekonomiczny. W procedurze powinien uczestniczyć okręgowy inspektor pracy. Pracodawca nie może zalegać z zapłatą zobowiązań podatkowych oraz składek ZUS do końca 3 kwartału 2019 roku, chyba, że zawarł umowę z Zakładem w sprawie spłaty zadłużenia lub posiada decyzję dotyczącą spłaty. Nie zachodzą w stosunku do niego przesłanki do ogłoszenia upadłości a spadek obrotów gospodarczych musi być wywołany przez wystąpienie COVID-19.